Bez przekąsu o Andrzejkach

Aby wywróżyć sobie przyszłość, warto wrócić do przeszłości, by poznać historię andrzejkowych zwyczajów.

Cicho wszędzie, wróżba będzie

Zapadła noc. Za oknem pojawił się pierwszy mróz i śnieg – jest koniec listopada. Wydaje się, że pogrążona w ciemnościach wieś śpi. Jednak w niektórych drewnianych chatach płoną świece, a niezamężne dziewczęta poznają swoją przyszłość. Jedna nasłuchuje szczekania, druga modli się do świętego Andrzeja, kolejna smaży placki, w których ukryje imiona chłopców, by potem pies wybrał jeden z nich wskazując imię przyszłego męża . Poważne i skupione dziewczęta wierzą, że dzisiejszej nocy wywróżą sobie męża…

Wyobrażacie sobie dzisiaj taki wieczór andrzejkowy? Kiedyś brały w nim udział wyłącznie młode, niezamężne kobiety, z kolei mężczyźni obchodzili podobny dzień nazywany katarzynkami, który wypadał w noc z 24 na 25 listopada. Jak to się stało, że jeden z zimnych i ciemnych listopadowych dni stał się czasem wróżb matrymonialnych?

Andrzejki i wróżby

Święty Andrzej, którego imieniny obchodzimy 25 listopada, był jednym z dwunastu apostołów, zmarłym męczeńską śmiercią w Azji Mniejszej. Po latach został patronem Szkocji, Grecji i Rosji. Najprawdopodobniej to właśnie w pierwszym z tych krajów narodziła się tradycja obchodzenia andrzejek, czyli dnia nie tylko wróżb, ale i przejścia od starego do nowego roku liturgicznego. Do dzisiaj dzień świętego Andrzeja jest w Szkocji świętem narodowym.

Tylko skąd wzięły się matrymonialne wróżby? Historycy zakładają istnienie dwóch źródeł tych obrzędów. Pierwsze z nich wskazuje na starożytne greckie wyspy i opiera się na źródłosłowie - po grecku andros oznacza mężczyznę, a aner męża. Druga teoria zakłada, że wróżby wywodzą się ze starogermańskiego kultu boga Freja, dawcy miłości, płodności i bogactw. W Polsce pierwsza wzmianka o wróżbach andrzejkowych pojawia się w moralitecie renesansowego dramaturga i kronikarza Marcina Bielskiego z 1557 roku.

Wosk, jabłka i szpilki

Zwyczaj początkowo poważnie traktowany, przekształcił się z biegiem lat w okazję do ostatniej hucznej zabawy przed rozpoczynającym się adwentem. Dzisiaj andrzejki to przede wszystkim impreza z najbliższymi, do której wróżby, o ile praktykowane, są tylko niewinnym dodatkiem. Przyjrzyjmy się jednak kilku najpopularniejszym zabawom andrzejkowym. Najbardziej znanym rytuałem jest wróżenie z wosku, który wlewa się do zimnej wody przez dziurkę od klucza. Następnie zastygły kształt wyciąga się z naczynia i podstawia do świecy lub źródła światła, by rzucił cień na ścianę. Teraz już tylko nasza wyobraźnia decyduje, co widzimy w powstałym kształcie i jaka czeka nas przyszłość.

Ciekawym pomysłem jest wróżenie z jabłka. Wydaje się śmieszne? Ale posłuchajcie. Obieramy jabłko tak, by uzyskać jedną i długa obierkę. Następnie rzucamy ją na podłogę i w kształcie ułożenia się skórki szukamy litery. To będzie pierwsza litera imienia przyszłego męża lub żony. A najlepsze jest to, że z pozostałych jabłek możemy potem zrobić pyszną szarlotkę na kruchym cieście - http://smakistyl.pl/domowa-szarlotka-na-kruchym-spodzie.html

Kolejny pomysł polega na zaparzeniu herbaty, wypiciu jej i wróżeniu z pozostałych na dnie fusów. Choć znając znaczenie tego popularnego powiedzenia, nie powinniśmy liczyć na oszałamiające rezultaty. Lubiący „ostrzejsze” zabawy, mogą na kartce papieru napisać imiona chłopaków i dziewczyn, by potem wbić szpilkę w zakrytą kartkę. Na kogo wypadnie, na tego bęc. Tylko czy nie zapomnieliśmy o czymś…?

Przekąśmy coś

Jeśli bawimy się w gronie znajomych, to nie czarujmy się, że samymi wróżbami człowiek żyje. Warto byłoby też przekąsić coś dobrego. Gdy więc idziecie do kogoś na imprezę, lub sami organizujecie ją w domu, zróbcie coś smacznego do jedzenia, by mieć siłę na świętowanie. Najlepsze będą apetyczne przekąski, których jedzenie nie zabiera dużo czasu podczas zabawy. Oto nasze andrzejkowe inspiracje:

Chrupiące grzanki z kurkami, mozzarelą i rukolą - http://smakistyl.pl/chrupiace-grzanki-z-kurkami,-mozzarella-i-rukola.html

Chlebek kakaowo – waniliowy - http://smakistyl.pl/chlebek-kakaowo-waniliowy.html

Francuska tarta flambée z boczkiem - http://smakistyl.pl/francuska-tarta-flambee-z-boczkiem.html